Yamarolih mengnih nyangtah dilah molilah aning moh mengnih toratah akuwoh konoh, ilah kibarolih aning ilah sedeyarolih.
Sifatangfangsilah polisolih lah wisiterolih jamah muh mobalah dimingdoh lah siyah damutoh dangmang leti. Ajama baah bijeh, ikah labang mutari jangolih lelah warangteng mutari sutungolih. Puru momengnih mang nyantah sotoh, nying sifalih leh kah akendih ikah ilangdih kaso kono puru keh imurungdi ila bangko kang.
A kungmayatah bakeleh kah hadamayah nyantolih long ning ibeh nying mantorah sifalih konoh, sehdoli, aning kalong koh imang nyang nah ibori lah ning watih meng polisolih beh ilah sifatangfangsih wisitero lah. Alingah kukeh puru kah makoyrih keh molilah meng nih yeh nying koleyah kuwolih sotoh aning fanang kah angitangdih polisolih lah koh, ning iyeh fengo fengding keh, ngtelih beh asafelah leh. Nging kaitoh yeh yamarih jarolih leh sotoh, puru moh sih kuwolih meng kenoh ning polisolih yeh iwisite, warangteng ning watih meng ibeh idiakuya mutah kang.
Foiteh muh moh leh tih sifatangfangsih lah poisolih yeh meng wisiteh bang ? IIah nyantoli long!
1. Akatah iyeh tenkung aning fanang polisolih nyininkah ilah iteh longdiroh ning wisiteroh daliloh lah. Isih akatah iyeh ilah jabirolih safe. Isih polisolih nginih hakilolih bulangdih koh hadamah yah nyangtoh tingah wisitero botah luwalih konoleh. Ning faning tangoh lileh dung natah ikang, inyiningkah ilah polisih suterilangoh lilah.
2. Wisiteroh watolah, polisolih sih nyninkaroh kenoh leh puru keh isuteh aning kah ilah fengolih balobala jubeh. Polisolih yeh nyangtoh sotoh leh kah inyiningkah itolah, isangjiyoh, wuluh bangkoh, imuh bangkuh meng dingotih, ilah dokuwolih, foh ifututah leh bang aning ilah sabatih dingkirah. Ning abotah wolilah luwah mang iforiseh kah ilah nyiningkarih koteng jabih. Isih alongkoh ning iyeh fengoh fengding foh iyeh, isi imunafang noh alaleh puru kah ikeleh koming luwah yeh alangdih nyameng nah. Kanah feng koteng foh iyeh warangteng kah ilah kumakangolih safeh!
3. Asinah keh nyawo-nya, isoso ning ikoh iyeh luwah meng tinyah isi afoyeh iyeh asafeh sedeh jarolih konoh.
4. Forisewo lehmuh polisolih kang kah itoh waranteng ilah suterilang kontiri langolih nyitangdih molih lah. Inyiningkah wolilah andung ning iyeh jabih meng nah dorong, iyeh asafeh. Ning polisolih mang song nah ijabih lah, inyiningkah ilah wolungoh dokuh nyantongkoh lah.
5. Ilah hadama dingyah nyangtoh lemu kah makoiroh sotoh, Germani kono: “Beistand” (§14, kuma dagna 4 njangoh, luwatoh kuwolih tamangdinyah meng nyantah kelah). Isih modoh kumangdih noleh ilafitah meng yeh mabeh wisiterih watoh lah, puru asih kuwoli jubeh noh. Abeh kiling, foh iyeh amari long neh bang, waranteng imang amari long. Iteh nyang tah afolah iyeh leh koh, diya-kuya moh meng beh imakoy kang, ayeh bulalih noma, hang ning polislih lafitah makoyrilah nying baylah leh.
6. Nyiningkaroh keh, foh moh beh sotolah mengn belafilah kah keh isedoliti warangteng mengnih sih lafih kah ifasa. Inyiningkah telefong julo lilah puru ining isih nyoh moyno nyameng ning isih kehnoh isedoliti.
Ning idung beh mutaroh warangteng sorongdiro leh kono: Ning idung mang lafih hakilih jakasewoh lah
1. Kana feng foh iyeh ibeh meng safeh nolah, warangteng kah kumah koteng foh iyeh meng teh nafa sotolah. Woh muh dulabeh letih, kabiring polisolih yah foh katabulah kitibungo tolah. Kana kaiti “sign” polisolih lah dinkirah toh aning fanang, balang ilah tumirolih beelah! Ning isulata kangnasorih lalah, afoh iyeh imang itelih lah kango moy.
2. Luwaah yeh iforiseh kuh dangtangoli mengni lah, wolih lemuh kah itoh foh iyeh, isanjo, iwuluh dinkirah, imuh bangkuh meng dingotih, ilah dokuwoh muh meng tih, foh ifututah leh aning ilah sabatih dinkirah meng beh safering mansa kunda buluh.
3. Iyeh nyantoh sotoh leh fanang puru iyeh moh kumangdi telefono toh, meng bokoh ilah kitibung toh diamulalih, (hamburku nkolih lah kitibung toh diamulalih lah hawugitoh kumangdirih lang julo muh: 0171-6105949) warangteng iterimalih mengnih sih kukenoh kah imakoi.
4. Kana song iyeh imalungdhi! Watoh dolih polisolih kah silangdiroh keh leh kafoh iyeh koh ibeh imurungdilag alilah bangkoh kang neh waranteng kafo iyeh koh ibeh ibulala leh ning iyeh jabiroh keh ilah nyiningkarolih lah. Alih kanah lawolah: itelih teh feng fonoh lah wotoh!
5. Ning iyeh ilah fengolih leh mutah warangteng iyah ataibulu, afoh iyeh abeeh safeh ilakaitoh wokolah inyantah kaitolih nying dih ilah leh (“Protokoll”). Woh kaito nging mang jarreh iteh lah saferi lah, wolleh muh koh hangning poisolih koh iyeh safero keh kaito nging balah, kana songima safero lah.
6. Ning ayatarih ibeh loring ilah kaitih kuwolih leh nomah, polisolih sih imutanoh leh foh montoroh lah watih 12, barih amang nyang nah tambilah wolah. Ning idung yeh imuta kukurung kewoh lelah meng ning luwaalih mang tah, (“Straftat“) inyantah isambalah kasitoh kitih telah leya tarimanyamah, warangteng ameta nyawonyah, amang nyangnah tambilah wolungoh samoh lah. Wolih leh nyantah ajubeeh lah foh inyantah imutalaleh bang warangteng foh idung nyantah ibulalah leh.
Foh iyeh polisolih lah sifatangfansih wisiteroh leh suteh, barih imang along isi meng kenoh bang ?
1. Isih meng foloh kenoh wolemuh kah janfah ilah dulalah wotumoh isih nah moh nging nyninkah foh asulatah makoyroh laleh bang. Ifang nyitangdih ilah koming luwaah yeh afoh nyameng makoirilah (“Beistand“ -§14, kumakang bunda 14 njango, kuwoli kenga luwaah toh). Akoyingdih koh ilafitah lolah moh nying feh leh kah amakoy aning fanang kah foh koh ilafitah alah kuwolih kelah ayeleh. Wisiterih watoh mang sonoya deh, bari ning moh meng beh wisiteroh konoh alafitah meng nah foisih woh keh ayeh komih alafitah alah nyameng. Ning iko iyeh ifongo, ibulah jeh iyeh tah.
2. Watih jamaah polisolih kah sangarah molih kang neh ning iyeh kukeh molih mang song meng nah. Woh muh kuh leh tih meng sih imarih tora noh leh, barih hani ibeh meng fango fanang wisiteh kang. Woleh yeh akengdih, iteh marih mang nyangnah sonah kah kangfah. Iteh nyang tah leh kah akatah puru kah kuwolih beeh keh sonoyah aning tengkungoh konoh. Polisolih sih afonoleh koh iteh beh lokang ilah wisiteroh leh nyatoh puru ibeh ibaylah nyameng ikanah murung noh nang koteng keh woh mafangoh lah (“Platzverweis“). Ning polisolih koh iyeh boh dameng toh, bojeh iyeh tah dulah jangoh toh dameng iteh ngah sih wisitero nging jeh noh. Bari ning ibeh meng wisiteh kang koh iyeh amakoy (“Beistand“), polisoli mang ibayih nyangtoh sotoh.
3. Diamuh polisolih yeh kah inyiningkah muneh yeh akendih ibeh wisitero nying kekang. Akatah iyeh ilah jabirolih safeh. Isih ihakiloh bulandih nging nah koh deh sifatangfangsih wisiteroh ning luwaalih mang tah. Aning fanang isih itolih safeh aning ilah suterilang contiri langoli. Luwaah yeh polisolih foriseleh puru kah wolih dih molih lah, ning polisih meng mang song nah adilah ilah dorong, ilah woh lungo polisih dokuh lalilah kebaah nyningkah iyeh diamuh woyeh. Kuh kungmah: Ning faning tangolih leh nata ikang, inyninkah ilah suterilangolih lah.
4. Isih sedeh jarolih dadaah noleh wisiteri watoh lah natalolih waranteng vidiyolih sih kenoh leh, barih luwaah mang song (nidiya nyadah nataliroh ning moh nataliroh lah). Isih hakiloh tuh, katung wosih keh noh daliloh tileh polisolih sih afonoh ibeh ilah telefono tah lah meng nah, puru kah akono jubeh warangteng puru kah ilah kumoh foh polisoli kundalih yeh.
Ning ilafitah nataliro diya-kuya kelah, afo polisoli nying nih yeh koh ibeh akekang neh puru kah sedeh jaroli damang neh kafuh nyomah, isi afoyeh fanang koh imang tarih a dilamolih beh lah. Wonya-wonya isi ihakiloh tuh ning ibeh natalolih nyini nyitangdih lah moh lilah, katung wosih imari dungdih noh mangtoroli kino leh!
5. Ning poisoli lafitah momeng mutalah inyalah, moh nying nyiningkah atolah aning atara dinkira. Isi akata iyeh atoh safeh anyamah koming abeh safering nyameng. Isi inyiningkah fanang foh moh bijeh leh bang ilafitah iyeh ilah kuwo foh meng yeh, misali kammah ilah kiti bung toh diamula waranteng ibadingolih. Isi akatah iyeh woli fanang safeh puru ikanah nyinala.
6. Ning wisiteroh bangtah andung imang amarih mutah, inyiningkah foh isulatah makoyroh lah leh puru kah loh kuwoh nying noma leh bang. Afo iyeh koh koh isi ilah telefong Julioh dih noh ilaleh, puru ning kuwo nying tatah nyatoh isi imakoy noh leh kakeh isedo tih nging isulatalah.
Saying mung nemu kuwolitih inyang tah mengnih korosih lah?
1.Ning polisolih yeh ibalah jatoh leh baramah, ilah baramolih beeh natalih. Hanowfangoh, meng muh kuh kungmatih woleh muh ilah lopitanih kaitolitih baramolih nyingnih lah kuwolih beh safering mengnih balah.
2. Saferoh keh kuwolih beeh lah mengnih beh ihakiloh kono, puru ikana nyinah ilah. Wokolah imirah kuwolih mengnih ketah watoli mengnih lah, iyeh woh fanang beeh safeh. Nying muh kuh kungmah baah letih ning kuwoh nying tatah futah kitihbugno toh. Ning ibeh asafelah fanang, isih akatah iyeh asafeh koming kuwolih beeh tatah nyameng, aketah dameng toh aning aketah tumah mengnah, aning fanang aketah molih mengnih lah. Isi polisoli nginih tolih fanang safeh kaitoh nging balah.
3.Koming kuwoli fangolih kakeh nyameng nah, luwah yeh nyantoh dih molilah mengnih bulatah mangtoroh konoh aning aketah mengnih nyalah puru kah makuh dangdarlaroh dih polisolih lah nyatongko lah dulato (“Bundesland”) warangteng isi polisolih lah yamarih lalih lah bundah fanang kumangdih noleh. Aketa nyawo nya, hang ning imang amirah koh woh damang beh kuwoli beeh jarah laleh deh, woleh yeh akendih inyantah afola ilah kiti bungtoh diamulalih yehleh.
4. Amang kekoh ning polisih woh polisih yeh mowomoh kumangdih, diakuyah imarih nyangtah talah idankung nah leh. Kumangdiroli mengni boko (“Vorladung”) meng kaboh polisolih lah bungda baah toh. Kumangdirolih mengnih yeh diakuyah jabiroh nyaningkah wolileh muh kitih bung nyatoh ngkoli lah kumangdiroh letih aning kitih tehlalih, woli lah kumangdiro kah bonang kitih bungoh leh toh. Ning imari dung muh sedoh letih, wotoh inyangtah talah idankung naleh ning polisolih yeh ikumangdih ning kitih bungoh toyalah. Asina keh nyawonyah, yamarih lalih nginingkah janing ibeh kuwokuh kelah.
5. Makoiroh sotoh! Ning idung yeh E-Mailoh leh sotoh warangteng ilafitah luwaah tungkungolih leh taalah polisolih lah kuwolih leh kammah, isafonoh ilah kitih bungtoh diamulah yehleh warangteng, bungdali mengnih kah yamarilolih dih molih lah. Ning ilafih tah saferoh leh kelah kuwolih lah mengnih ketah, iyeh nyiningkarolih leh sotoh bang, warangteng ning idung lafitailah kah taricoh nging leh nyitandilah moli beehlah.
Other contact addresses
Ermittlungsausschuss (EA) Hamburg: www.eahh.noblogs.org
Rote Hilfe e.V. Ortsgruppe Hamburg: www.hamburg.rote-hilfe.de
Empower: www.hamburg.arbeitundleben.de/empower